Chúng ta hãy phân biệt sự khác nhau giữa nước đi đơn giản, trực tuyến với nước đi xảo thuật, tác động mạnh.
Xem vị thế này (Sơ đồ 2: Trắng đi.)
Trắng và Đen đang có quân số bằng nhau. Lúc này đến lượt Trắng đi, Trắng nhìn thấy mình có thể tạo ra mối đe dọa bằng nước đi
e4-e5.
Chốt tấn công Mã Đen ở f6. Đây là mối đe dọa thật sự vì Mã có giá trị nhiều hơn chốt. Nếu Đen đi không mục đích, chẳng hạn đi đến h6-h5, Trắng trong lượt đi sau sẽ đi e5xf6 dùng Mã ăn chốt. Như chúng ta biết nước đi này giúp cho Trắng có lợi thế đáng kể.
Giả sử Đen nhìn thấy mối đe dọa thì Đen sẽ làm gì?
Thực ra, phòng thủ chống lại mối đe dọa cụ thể này không khó. Đen chỉ cần đi Mã đến một ô vuông bất kỳ thuộc vùng không bị tấn công. Đen có thể đi đến d7, hoặc e8, hoặc h7, hoặc h5. Ở bất kỳ ô vuông nào trong số này, ít nhất Mã cũng được an toàn trong nhất thời. (Mã không đi đến e4 hoặc g4 – nếu đi như thế sẽ bị chốt ở f3 ăn).
Tại sao mối đe dọa này lại dễ phòng thủ như thế? Vì đây chỉ là
mối đe dọa đơn. Trắng chỉ có một quan điểm duy nhất là phải ăn Mã ở f6. Tất cả những gì Đen phải làm là phải di chuyển Mã để được an toàn.
Mối đe dọa đơn dễ đối phó.
Trong những lúc này, ván cờ của bạn có lẽ chỉ bao gồm một loạt các mối đe dọa đơn. Bạn tấn công một trong các quân cờ đối phương, đối phương sẽ di chuyển quân cờ ấy đi nơi khác. Sau đó đối phương sẽ tấn công một quân cờ của bạn, bạn sẽ rút lui quân cờ ấy về. Đồng thời bạn tạo ra mối đe dọa mà đối phương không nhận thấy hoặc đối phương tạo ra mối đe dọa tương tự nhắm vào bạn. Nếu điều này xảy ra thì quân cờ của bạn thoải mái ăn quân cờ đối phương. Kỳ thủ nào áp dụng điều này thường xuyển nhất thường giành chiến thắng.
Chiêu này rất hiệu quả đối với người mới chơi nhưng không có tác dụng khi chơi với người chơi nhiều kinh nghiệm hơn. Họ sẽ nhận thấy các mối đe dọa đơn giản của bạn, và họ luôn tạo ra nhiều mối đe dọa hơn bạn. Muốn đánh bại họ, bạn phải bắt đầu áp dụng
xảo thuật.
Xem vị thế tiếp theo sau (
Sơ đồ 3: Trắng đi.)
Vị thế này tương tự như vị thế vừa rồi, nhưng có điểm khác biệt quan trọng. Lúc này hãy tìm hiểu điều gì đang diễn ra khi Trắng đang đe dọa bằng
e4-e5. Chốt tấn công Mã ở f6 như trước đây, nhưng lúc này chốt cũng tấn công Xe ở d6!
Một nước đi, hai mối đe dọa.
Như trước đây, Đen di chuyển Mã đến nơi an toàn. Nhưng nếu Đen di chuyển như thế thì sẽ mất Xe ở d6. Hoặc Đen di chuyển Xe nhưng sau đó lại mất Mã. Đen có thể phòng thủ chống chọi với từng mối đe dọa nhưng cùng lúc không thể chốn đỡ cả hai. Vì Xe có giá trị nhiều hơn Mã nên chắc chắn Đen sẽ chọn biện pháp an toàn cho Xe, chịu mất Mã. Nhưng cả hai cách, Đen đều thất thế.
Nước đi của Trắng, e4-e5, là một minh họa xảo thuật gọi là
đòn chĩa đôi hay
tấn công đôi. Chúng ta sẽ thấy nhiều minh họa này trong chương 10.